Mantar şilte nedir ?

Mantar şilte hammaddesi mantar olan bir yalıtım malzemesidir. Mantar, mantar meşesi ağacının kabuğundan elde edilir. Daha çok şarap tapası yapımında kullanılan kabuklardan artan parçalar öğütülüp granül haline getirildikten sonra mantar şilte ve benzeri ürünlerin yapımında kullanılırlar. Granüller önce sentetik yapıştırıcıların da yardımı ile silindir bloklar halinde sıkıştırılırlar. Daha sonra bu silindir blokları 2 mm’den 5 mm’ye kadar farklı kalınlıklarda kesilerek mantar şilte haline getirilirler. Levha ya da rulo halinde kesilen her mantar yüzey yalıtım özelliğine sahip değildir. Yalıtım amacı ile kullanılan mantar yüzeyler belirli boyut, ağırlık ve kalitede mantar granüllerinin belirli tutucularla ve belirli oranlarda birleştirilmesi ile elde edilirler. Tıpkı her plastik ya da ahşap ürünün aynı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip olmaması gibi her mantar ürün de aynı özelliklere sahip değildir.

Neden Mantar Şilte ?

Mantar şilte zeminden gelen soğuğu ve döşeme üzerinde oluşan ısı kaybını keserek ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlar. Laminat, PVC gibi çok soğuk yer döşemelerinin üzerinde bile çıplak ayakla yürüyebilirsiniz.

Topuk sesi yalıtımı

Mantar şilte, özellikle sert döşemelerde yürürken çıkan rahatsız edici adım sesini (topuk sesi) keserek yaşam konforunuzu artırır.

Darbeli ses ve ortam sesi yalıtımı

Mantar şilte, çok katlı yapılarda yürüme, eşya çekme vb. sebeplerle oluşan seslerin alt kata gitmesini engeller. Aynı şekilde konuşma sesi, TV sesi gibi ortam seslerinin de yalıtımını sağlar.

Neme ve küfe karşı koruma

Mantar şilte döşemeyi neme ve küf oluşuma karşı korur.

Çökmelere karşı koruma

Mantar şilte yumuşak döşemelerin üzerinde oluşan noktasal basınçlar karşısında altta esnek bir tabaka oluşturarak basıncı emer ve döşemeyi kalıcı çökme ve ezilmelere karşı korur.

Esneme ve gevşemelere karşı koruma

Laminat, lamine ya da masif parke gibi plakalardan oluşan döşeme sistemlerinde kalıcı basınç ya da noktasal darbeler plakalarda esneme, bağlantı noktalarında gevşeme ve açılmalara yol açar. Mantar şilte döşeme altında darbeleri emen esnek bir yüzey oluşturduğu için bu tip yapısal bozulmaları engeller.

Çatlaklara karşı koruma

Özellikle seramik ve doğal taş gibi harçla yapıştırılan döşemelerde darbelerden kaynaklı harç ya da yüzey çatlakları ciddi bir sorun oluşturur. Mantar şilte darbeleri emerek bu çatlak ve kırıkları engeller.

Çapakların giderilmesi

Mantar şilte döşendiği yüzeyin şeklini alan esnek bir yapıya sahip olduğu için betondan ya da şaptan kaynaklanan çapakları giderir. Döşeme uygulamasının pürüzsüz bir zemine yapılmasını sağlar.

Böceklere karşı koruma

Mantar şilte mantarın yapısında yer alan doğal “süberin” özü sayesinde sadece mayt benzeri görülemeyen ev böceklerini değil diğer büyük haşereyi de uzaklaştırır.

Ömür boyu kullanım süresi

Mantarın dayanıklı hücresel yapısı sayesinde mantar şilte, yıllar boyunca yalıtım özelliğini kaybetmez, incelmez, çökmez. Ömrü yapı ömrüne eşittir.

Yangın güvenliği

İçinde uygun tutucular kullanılmış olan ve standartlara uygun olarak üretilen mantar şilte alev almaz, kıvılcımlanmaz, yandığında zehirli gaz çıkarmaz.

Yerden ısıtmaya uygunluk

Mantar şilte, yerden ısıtma sistemleri ile birlikte uzun süre kullanılabilecek tek şilte tipidir. Gözenekli yapısı sayesinde tek yönlü ısı geçişine izin verir, zaman içinde gözenekleri küf, maya vs. oluşumları ile tıkanmaz.

Montaj kolaylığı

Mantar şilte ek uzmanlık gerektirmeden uygulanabilen bir üründür. Esnek ve yumuşak yapısı sayesinde rahatlıkla kesilip bükülebilir, kıvrımlı yerlere kolayca yerleşir.

Sağlık

Mantar şilte antibakteriyel ve antialerjiktir. Sağlığa zararlı ya da kanserojen hiç bir madde içermez.

Doğal ürün

Standartlara uygun olarak üretilen ve yabancı maddeler içermeyen mantar şiltelerin üretimi ve kullanımı sırasında doğaya zarar veren hiçbir madde ortaya çıkmaz. Bazı mantar şilte markaları AB normlarına göre “yeşil ürün” statüsündedir. Yer döşemelerinin altında mantar şilte kullanımının başta yalıtım olmak üzere pek çok faydası vardır.

Mantar şilte uygulamaları

Yüzer sistem uygulaması

Şekilde görüldüğü gibi beton üzerine önce buhar bariyeri olarak 0.40 ambalaj naylonu serilir. Ambalaj naylonu tüm nalburlarda kolaylıkla bulunabilen ucuz bir malzemedir. Ambalaj naylonunun üzerine mantar şilte halı gibi serilir. Mantar şiltenin birleşme yerleri üzerinden koli bandı ile geçilerek kaymaması için birbirine tutturulur. Mantar şilte zeminde hiç boşluk bırakmadan ve süpürgeliklerin iç kısmına 2-3 parmak taşacak şekilde döşenir. Mantar şiltenin üzerine yüzer sistem (klik sistem) parke parke üreticisinin talimatlarına uygun şekilde döşenir. En sık karşılaşılan iki parke uygulaması yüzer sistem ve yapıştırma sistemdir. Bu sistemlere ilişkin mantar şilte uygulamalarının detayları aşağıdaki gibi özetlenebilir.

Yapıştırma sistem uygulaması

Şekilde görüldüğü gibi beton üzerine mantar şilte akrilik yapıştırıcı ile yapıştırılır. 24 saat süre ile kurumaya bırakılır. Patex, Thomsit K188 gibi yapıştırıcılar kullanılabileceği gibi piyasada satılan PVC yapıştırıcıları da aynı işi görmektedir. Yapıştırıcı kuruduktan sonra üstüne parkeler sanki beton zemine yapıştırılıyormuş gibi yapıştırılarak uygulanır. Bu işlemde parke üreticisinin tavsiye ettiği yapıştırıcı kullanılır. Mantar şilte tüm zemini kapatacak şekilde yapıştırılmalı ve süpürgeliklerin altına 2-3 parmak dönülmelidir. Eğer mantar şilte kıvırılırken güçlük çıkaracak kadar kalınsa (5 mm ve üstü) o zaman bir parça yan yalıtım bariyeri kesilerek süpürgelik altına yerleştirilebilir.

Doğru şilte kalınlığı ?

Doğru şilte kalınlığının seçilmesi tüm döşeme sisteminden beklenen performansın elde edilebilmesi ve gereksiz masraftan kaçınılması için son derece önemlidir. Mantar şiltenin kalınlığı döşeme tipine ve yalıtım ihtiyacına göre belirlenir.

Hangi mantar şilte?

Piyasada mantar şilte adı altında satılan pek çok farklı ürün bulunmaktadır. Mantar şilte adı ile satılan bazı ürünlerin tüketici beklentilerine yanıt veremediği bilinen bir gerçektir. Kimi ürünler arzu edilen yalıtımı sağlayamamakta, kimi ürünlerse daha uygulama aşamasında ciddi sorunlar yaratmaktadırlar. Doğru mantar şilte kullanılmaması sadece yalıtım yetersizliğine yol açmamakta, aynı zamanda zemin kaplamasına da zarar vermektedir. Pek çok durumda bu zararların telafisi ya da geri dönüşü mümkün olmamaktadır. Bunun için mantar şilte seçerken bilinçli davranmak ve doğru soruları sormak gerekmektedir

Mantar şilte gerçekten mantar mı?

Mantar şilte adı altında satılan ürünlerin bazıları mantar dışında maddeler de içermektedir. Bilindiği gibi mantar, özel bir meşe türünün (quercus suber) kabuğudur. Mantar şilte, mantar parçacıklarının biraraya getirilmesi ile elde edilir. Mantar levha ya da blokların içine mantar dışında ağaç parçacıkları, talaş hatta kağıt ve plastik atıkları bile kolaylıkla karıştırılabilmektir. Bu atık malzemeler de mantara benzedikleri için gözle ayırt etmek mümkün değildir. Mantar şiltenin gerçekten mantar olduğunu anlamak için en kolay yöntem sertifikasyonu olup olmadığına bakmaktır. Dünyada çeşitli bağımsız kuruluşlar tarafından sadece onaylı üreticilere kullanım izni verilen işaretler, satın aldığınız malın gerçekten mantar olduğunu gösterir. Bu işaretler şunlardır :

Sadece bu üç logoyu taşıyan ürünlerin %100 mantardan üretildiğinden ve içinde başka maddeler bulunmadığından emin olabilirsiniz.

Mantar granüllerinin kalitesi

Mantar meşesinden soyulan kabuğun bölümlerine göre mantarın kalitesi değişmektedir. Kabuğun dış kısmından elde edilen granüller daha koyu renklidirler. Bu taneler daha sert ve daha yoğun oldukları için bu halleriyle yaltımda kullanılmaları uygun değildir. Yakılarak genleştirme işleminden geçirildikten sonra dış cephe kaplamasında kullanılırlar. Orta kabuk denilen bölgeden elde edilen taneler nispeten daha açık renklidirler, daha temiz bir yapıya ve daha düşük yoğunluğa sahiptirler. İç kabuk taneleri kusursuz strüktürel yapı ve en yüksek kalite düzeyine sahiptirler. Mantar şilte orta ve iç kabuktan elde edilen tanelerin karışımı ile elde edilir. Mantar levhanın içinde dış kabuk tanesinin karıştırılması hem ses hem ısı yalıtım düzeyini olumsuz etkiler. Mantar yüzeyde dış kabuk tanelerinin varlığını tespit etmek için levhanın yumuşaklığını ve tanelerin rengini kontrol etmek gerekir. Koyu tanecikler ve sert bir yapı kalitesiz mantara işaret eder.

Mantar şiltenin menşei neresi?

Mantar şilte başta Portekiz olmak üzere pek çok farklı ülkede üretilmektedir. Bunlar arasında İspanya, İtalya, Cezayir, Fas, İsviçre, Almanya, İran, Mısır ve Çin gibi ülkeler yer almaktadır. Hatta Türkiye’de bile mantar şilte benzeri ürünler üretilmektedir. Ancak mantarın anavatanı Portekiz olduğu için en kaliteli hammadde Portekiz’de bulunmaktadır. Bunun için en güvenilir mantar şilte ürünlerinin menşei Portekiz’dir. Portekiz ürünleri gibi Almanya menşeli ürünler de hammaddeleri Portekiz’den geldiği ve çok ileri teknoloji ile üretildikleri için güvenilir ürünler arasında yer alırlar. Portekiz menşeli mantar şilteler yanda görülen işaretlerden birini taşırlar.

Mantar / Tutucu oranı

Bilindiği gibi mantar şilte, mantar granülleri ve az miktarda tutucudan oluşur. Mantar blokların dökümünde kullanılan PU tutucu oranı %7 ila %50 arasında değişmektedir. Ancak yalıtım maksadı ile üretilen mantar yüzeylerde bu oran %15’i geçemez. Doğru mantar şilte tutucu oranı %7 - 15 arasında olan mantar şiltedir. Piyasada satılan belli başlı markalar bu garantiyi deklare etmektedirler.

Mantar granüllerinin büyüklüğü

Mantar levha ya da blok üretiminde kullanılan granüllerin büyüklüğü 0.1 ila 9 mm arasında değişirken, mantar yalıltım şiltesi sadece 2-5 mm büyüklüğünde granüllerden elde edilir. Optimal aralıktan daha büyük ve daha küçük granül büyüklüğü yalıtım performasını olumsuz etkilemektedir.

Şiltenin yoğunluğu

Mantar şiltenin yoğunluğu 190 - 250 kg/m³ arasında değişir. Sadece halı için kullanılan mantar şilteler daha düşük yoğunluğa sahiptir. Mantar blok ve levhalar metreküpte 70 kg’dan 400 kg’a kadar uzanan geniş bir yelpazede üretilirler. Ancak 190-250 kg/m³ aralığının dışında kalan yoğunluklar yalıtım için uygun değildir

Tutucunun tipi

Mantar granülleri pek çok farklı biçimde bir araya getirilebilirler. Doğru yöntem ısıl işlem ve çok yüksek basınçla seyreltilmiş PU kullanılarak yapıştırmadır. Başka biçimlerde basılmış mantar blok ve levhalar yalıtım yapamadıkları gibi kanserojen vb maddeler içierdikleri için sağlığa da zararlı olabilirler. Şiltede doğru tutucunun kullanılmaması malzemenin zamanla çözülüp deforme olmasına yol açar. Amorim, Acousticork başlıca mantar üreten bir firma olarak üretim proseslerinin doğru bileşenler içerdiğini taahhüt etmektedirler.